วัดบางกะพ้อม

        วัดบางกะพ้อม ตั้งอยู่ที่บ้านบางกะพ้อมตำบลอัมพวา อำเภออัมพวา เป็นวัดที่สร้างขึ้นราว พ.ศ. 2312 มีเรื่องเล่าว่าสามีภรรยาคู่หนึ่งตั้งบ้านเรือนอยู่ในบริเวณวัด มีอาชีพสานกะพ้อมขาย วันหนึ่งกองทหารพม่ายกมาปล้นบ้านเรือนราษฎรในเมืองสมุทรสงคราม ทหารพม่าได้เข้าปล้นบ้านสามีภรรยาคู่นี้ด้วย ขณะนั้นสองสามีภรรยากำลังสานกะพ้อมอยู่ตามปกติ เมื่อทหารยกกำลังมาถึง ทั้งสองคนก็มุดนั่งลงในกะพ้อม ต่างคนต่างเงียบอยู่ในกะพ้อม แล้วตั้งสัจจะอธิษฐานว่าให้ปลอดภัยจากพม่าแล้วจะยกบ้านเรือนที่ดินสร้างวัดไว้ในพระพุทธศาสนา เมื่อพม่าถอยกลับไปแล้วปรากฏว่าทั้งสองคนปลอดภัยและไม่มีทรัพย์สินได้รับความเสียหายเป็นที่น่าอัศจรรย์ หลังจากนั้นจึงได้บริจาคที่ดินบ้านเรือนสร้างวัดตามที่ตั้งจิตอธิษฐานไว้  

       สิ่งสำคัญภายในวัดประกอบด้วย  

       วิหารประดิษฐานรอยพระพุทธบาท กล่าวกันว่าเจ้านายในราชวงศ์จักรีองค์หนึ่งมาบวชจำพรรษาอยู่วัดนี้แล้วสร้างขึ้นลักษณะเป็นอาคารก่ออิฐถือปูนมีอิทธิพลของสถาปัตยกรรมจีน หลังคาทรงทึบมุงกระเบื้องดินเผา หน้าบันปูนปั้นรูปบุคคลขนาดใหญ่ แต่งกายคล้ายทหารฝรั่งและลายพันธุ์พฤกษา ผนังวิหารก่ออิฐถือปูนทึบกว้างไม่มีเสา ด้านหน้าและหลังมีประตูทางเข้าด้านละ 1 ประตู ซุ้มประตูปูนปั้นทาสีลักษณะคล้ายเก๋งจีน ขอบประตูเป็นรูปวงกลม ด้านข้างประตูทางด้านหน้ามีรูปตุ๊กตาทหารปูนปั้น ด้านหลังมีชิ้นส่วนของตุ๊กตาอับเฉาตั้งอยู่ทั้งสองข้าง ซุ้มหน้าต่างตกแต่งด้วยลวดลายปูนปั้นและลายเทศกรอบหน้าต่างเป็นรูปไข่ ภายในพระวิหารประดิษฐานรอยพระพุทธบาทไม้ประดับมุก 4 รอยซ้อนกัน มีจารึกคำว่า "ขุนรองจ่าเมืองกับอุบาสิกาทรัพย์เข้าด้วย 1 ชั่ง" บริเวณฝาผนังด้านในแบ่งออกเป็น 2 ส่วน ด้านล่างจะมีซุ้มโค้งประดิษฐานพระพุทธรูปปูนปั้นแสดงปางต่าง ๆ โดยรอบ ด้านบนมีภาพปูนปั้นนูนสูงทาสีปิดทองตกแต่งเป็นภาพเรื่องราวเกี่ยวกับพุทธประวัติ  

       เจดีย์และพระพุทธไสยาสน์ ปัจจุบันอยู่ในสภาพชำรุดทรุดโทรมมากมีต้นไม้ขึ้นปกคลุมมีลักษณะเป็นเจดีย์ก่ออิฐถือปูนฐานด้านล่างเป็นฐานสี่เหลี่ยมขนาดใหญ่ก่อด้วยทรายเคลือบสีน้ำตาล มีเจดีย์ทรงกลมขนาดเล็กตั้งอยู่ด้านบน 1 องค์ ด้านหน้าเป็นวิหาร ปัจจุบันชำรุดทรุดโทรมมากไม่สามารถบอกรูปทรงได้ภายในประดิษฐานพระพุทธไสยาสน์ปูนปั้นและพบชิ้นส่วนพระพุทธรูปหินทรายแดงจำนวนหนึ่ง  

       วิหารแกลบ ตั้งอยู่ด้านข้างเจดีย์เป็นอาคารก่ออิฐถือปูนขนาดเล็กหลังคาเครื่องไม้มุงกระเบื้องภายในประดิษฐานพระพุทธรูปหินทรายแดง ลงรักปิดทอง แสดงปางมารวิชัยศิลปะสมัยอยุธยาตอนปลาย - รัตนโกสินทร์ตอนต้น ด้านหน้าวิหารแกลบมีระเบียงก่ออิฐถือปูนเตี้ย ๆ ด้านข้างวิหารแกลบพบพระพุทธรูปขนาดใหญ่อีก 1 องค์มีพุทธลักษณะคล้ายกับพระพุทธรูปในวิหารแกลบ  

      ศาลาการเปรียญ เป็นอาคารเครื่องไม้หลังคามุงกระเบื้องขนาดใหญ่สร้างขึ้นในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น 

ที่มา : ปกิณกศิลปวัฒนธรรม เล่ม 27